فرصت طلبی های آزار دهنده

06 دی 1396 | بازدید: 2147

فرصت طلبی های آزار دهنده

نوشته شده توسط رضا رخشان

abbas.fard

توی نوجوانی یکی از فیلم‌های مورد علاقه‌ام، فیلم خانواده پوآسونار بود با بازی درخشان روژه انن، که به‌نظرم یکی از شاهکارهای سینمایی بود. مضمون اصلی فیلم در مورد مشکلات معیشتی مردم فرانسه در جنگ جهانی دوم بود که در دوران جنگ عده‌ای از همین فرانسوی‌ها، مانند خانواده پوآسونار، فرصت‌طلبانه و با احتکار مواد غذایی مردم، صاحب ثروت زیادی شدند. یک روز برای دیدار با مارشال پتن، سبد تخم مرغ می‌بردند همکاری نزدیکی با نازی‌ها می‌کردند؛ اما روزی دیگر، زمانی‌که ورق برگشت یا به‌قول عوام پای چراغ تاریک شد، انقلابی و مبارز دوآتشه برعلیه نازی‌ها شدند. حکایت خیلی از افراد دور و برمان، امروز این‌گونه است. به‌قول معروف هم از توبره می‌خورند هم از آخور. مثلاً در همین هفت‌تپه، عده‌ای از همین کارگران و پرسنل شرکت، تا دیروز یاروغار قائم‌مقام شرکت بودند. به‌طوری‌که خط و خطوط فکری بهش می‌دادند که چطور کارگران را در مشت بگیرد و تحت کنترل داشته باشد. رفاقت‌های آنچنانی و مهمانی‌های صمیمانه از نمونه‌های این نزدیکی بود. اما امروز که ورق برگشته است این فرصت‌طلبان آنچنان رادیکال و ضدافشار شده‌اند که بیا و ببین. هر کسی نداد فکر می‌کند که راست می‌گویند. شعارهای رادیکال و تندوتیز می‌دهند و کسی نمی‌تواند مهارشان کند. با چرخش روزگار، دوباره از سر کول هم بالا می روند. دوباره نزد کارگر چند تا شعار تند برعلیه کارفرما می‌دهند تا با جلب اعتماد کارگران نگونبخت و در ظاهر به‌عنوان نماینده کارگر، اما به‌واقع برای نزدیکی با مدیریت جدید به‌جهت رسیدن به‌منافع شخصی، این بازی‌های خنک و بی‌مزه انجام می‌گیرد. به‌طوری‌که حال آدم ازین بی‌پرنسیبی و بی‌اخلاقی بهم می‌خورد. متأسفانه حتا این بی‌اخلاقی‌ها و بی‌پرنسیپی‌های حال‌بهم‌زن، در سطح جامعه هم فراوان است. درست است که این ناهنجاری‌های شخصیتی محصول مناسبات سرمایه‌داریست. این مناسبات ظالمانه و غیرانسانی بوده است که موجب می‌شود که انسان‌ها به‌جهت کاستن از دشواری‌های زندگی‌شان این‌چنین تن به‌حقارت بدهند. خب این استدلال درستیست. اما در شرایط برابر، چرا یکی تن به این فرومایگی می‌دهد و دیگری نه؟ قطعاً زمینه‌های شخصیتی دراین جور ضداخلاقیات مؤثر است. یادم میاد سال 87 و در مجمع عمومی سندیکا، من‌که عضو جدید و از بخش کشاورزی بودم برخی به‌گمان این‌که گویا بخوربخوری در پیش دارند بسیار فعال و اکتیو بودند از حضور من ناراحت بودند. به‌طوری‌که یکی از کسانی‌که کاندید شده بود بیش از صد رأی مرا در صندوقی که مسئول شمارش آن بود خراب کرده بود تا خودش به‌عضویت هیئت مدیره انتخاب شود هرچند اون فرد انتخاب نشد، اما زمانی‌که بگیروببند آغاز شد و زمان تاوان دادن از راه رسید واقعا نمی‌دانم طرف کجا رفت، دیگر نه حرفی از او شنیدم و نه خبری. ازین جور مثال‌ها در اطراف ما و در کشور ایران فراوان است. در زمینه فرصت‌طلبی و بی‌اخلاقی، در ادبیات فارسی ماشالله چقدر واژه رنگارنگ و زیاد داریم. از خایه مال، بادمجان دور قاپ‌چینان تا مگسان دور شیرینی و غیره. بعد از خصوصی‌سازی نیشکر هفت‌تپه، گویی اخلاقیات هم به‌عاریت رفت. آدم فروشی، جاسوسی کارگر بر ضد کارگر و به‌نفع کارفرما، از نمونه‌های این سقوط بود. کافی بود کارگری در حین کار، دچار اشتباهی شود. بلافاصله با استفاده از فضای مجازی، عکس و فیلم آن کارگر نگونبخت را برای کارفرما ارسال می‌کردند. چقدر آن بیچاره را اذیت می‌کردند. این وضعیتیست که متأسفانه در اطراف ما به‌کرات و مرات تکرار می‌شود. به‌نظر من زندگی ارزش این بازی‌های حقارت‌آمیز را ندارد. مردن، هزاران برابر بهتر ازین سمندربازی‌هاست.

با آرزوی چیرگی اخلاق و انسانیت در زندگی انسان‌ها

رضارخشان

2/10/1396

یادداشت‌ها

خاطرات یک دوست ـ قسمت بیست‌وسوم

دو پاراگرافِ آخر از قسمت بیستم‌‌ودوم

انگار نه انگار که ما دستگیر شدیم و باید بلافاصه به اتاق شکنجه برده می شدیم و کتک مان میزدند. ساعت ها بکندی اما طولانی میگذشت. پس چرا در اول دستگیر اون وحشی بازی خشونت بار را درآوردند. زمان خیلی به کندی میگذشت. آفتاب بالا آمده بود. گرما کمی که از تابش آفتاب بود سرمای تنم را کم کرد. سیگاری بکسانی که میخواستن داده شد. یکی یکی دستشویی بردن. با دستنبد از جلو چقدر احساس چالاکی داشتم. میشد شلوارم را پائین و بالا بکشم و بعدش دستم را بشورم. دهانم را آب گرداندانم. چانه و سرم در حرکات شتشو درد داشت.

ادامه مطلب...

دنباله‌ی کوه‌پیمایی با نوه‌ها و گپ‌وگفت درباره‌ی «مؤلفه»[در جنبش]

این یک مقاله‌ی تحلیلی نیست. نگاهی مادرانه است، برخاسته از درد و دغدغه‌ی

پُر رنج شهریور و مهر 1401 تاکنون

*****

ـ خانوم دکتر این چیه، چقدر خوشمزه‌ ست؟ یادمون بدین با چی درست کردین؟

ـ نوش بشه بهتون زری جون، موادش هویج و کدو و سیب‌زمینی رنده شده، تخم مرغ، نمک و فلفل و نون. البته برای شما جوونا خیارشور هم توی لقمه‌هاتون گذاشتم.

ـ واا، چه راحت. پس منم میتونم درست کنم.

ـ زری جون مامان بزرگم یه آشپز بی نظیرِ توی خانواده و فامیله!

ادامه مطلب...

خاطرات یک دوست ـ قسمت بیست‌ودوم

دو پاراگرافِ آخر از قسمت بیستم‌‌ویکم

در این نیمه شب یازدهم شهریور کوچه نقاشهای خیابان لُرزاده در ازدحام بی نظیری از مردم انباشه بود. اکثراً لباس راحتی خانه دربر داشتند. همسایگان قسمت پائین کوچه به بالاتر آمده بودند. همه در جوّی از حیرت و تک توک در اعتراض بودند. مأمورین در جواب «اینا چکار کردن مگه؟» میگفتند «خرابکارند» میخواستن محله شما رو بفرستن رو هوا.

ادامه مطلب...

پرسشی از مقوله‌ی [مؤلفه در جنبش]

در باره سنت باید معنی «سیرت» و «طبیعت» جنبشهای مردمی یا همونطور که شما گفتی (جنبش های توده ای) را از دو منظر دید؛ اول «رویّه و روشِ» تاکنونی رویدادها یا همان جنبشها، دوم به معنی «وجه ضروری تغییر» یا دقیقتر «وجه لازمِ حرکت».

ادامه مطلب...

خاطرات یک دوست ـ قسمت بیستم‌ویکم

دو پاراگرافِ آخر از قسمت بیستم

بخصوص کار تیمی هدف تبلیغی برای حرکت های«توده ای» را نیز همیشه منظور نظر خودش داشت. معمولا برای تیم های نظامی امکان حضور هر دو عرصه کارچریکی و کار تبلیغی درمیان توده های کارگری و یا دانشجویی وجود نداشت. مسئله ای که بعنوان یک تناقض تکنیکی و تاکتیکی تا آخر بهمراه فعالیت های سیاسی مخفیانه برای چریکهای شهری م. ل. باقی ماند. این صرف نظر از گرایشات طبقاتی نهفته در اینگونه مبارزات است که جای خودش را دارد.

ادامه مطلب...

* مبارزات کارگری در ایران:

* کتاب و داستان کوتاه:

* کارگاه هنر و ادبیات کارگری

* ترجمه:

* گروندریسه

کالاها همه پول گذرا هستند. پول، کالای ماندنی است. هر چه تقسیم کار بیشتر شود، فراوردۀ بی واسطه، خاصیت میانجی بودن خود را در مبادلات بیشتر از دست می دهد. ضرورت یک وسیلۀ عام برای مبادله، وسیله ای مستقل از تولیدات خاص منفرد، بیشتر احساس میشود. وجود پول مستلزم تصور جدائی ارزش چیزها از جوهر مادی آنهاست.

* دست نوشته های اقتصادی و فلسفی

اگر محصول کار به کارگر تعلق نداشته باشد، اگر این محصول چون نیروئی بیگانه در برابر او قد علم میکند، فقط از آن جهت است که به آدم دیگری غیر از کارگر تعلق دارد. اگر فعالیت کارگر مایه عذاب و شکنجۀ اوست، پس باید برای دیگری منبع لذت و شادمانی زندگی اش باشد. نه خدا، نه طبیعت، بلکه فقط خود آدمی است که میتواند این نیروی بیگانه بر آدمی باشد.

* سرمایه (کاپیتال)

بمحض آنکه ابزار از آلتی در دست انسان مبدل به جزئی از یک دستگاه مکانیکى، مبدل به جزئی از یک ماشین شد، مکانیزم محرک نیز شکل مستقلی یافت که از قید محدودیت‌های نیروی انسانی بکلى آزاد بود. و همین که چنین شد، یک تک ماشین، که تا اینجا مورد بررسى ما بوده است، به مرتبۀ جزئى از اجزای یک سیستم تولید ماشینى سقوط کرد.